Cho đến giai đoạn hiện nay, mặc dù cơn đại dịch Covid – 19 đã được khống chế nhờ tỉ lệ tiêm chủng Vaccine đã được phổ biến. Thế nhưng những bệnh nhân đã qua cơn thập tử nhất sinh sau đại dịch vẫn không thể hồi phục toàn bộ, cơ thể người bệnh vẫn còn ảnh hưởng di chứng phức tạp. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã công bố hồi cuối năm 2021 rằng tình trạng hậu COVID-19 xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu mắc COVID-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất từ 2 tháng đến 6 tháng, thậm chí kéo dài nhiều hơn mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.
Tình trạng này có thể khiến sức khỏe con người bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội của người bị mắc COVID-19. Họ bị ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và có thể gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể cho bản thân, cho gia đình và cho xã hội. Theo ước tính từ WHO có đến 20% bệnh nhân COVID-19 trải qua các triệu chứng kéo dài trong nhiều tháng sau khi mắc bệnh. Vậy làm thể nào để nhận biết triệu chứng ở cơ thể , ai là người dễ bị triệu chứng kéo dài và cách diều trị sao cho khoa học và hợp lý.
* Những biểu hiện của hậu COVID-19 kéo dài
Giống như bệnh COVID-19 cấp tính, hội chứng COVID-19 kéo dài gây tổn thương và biểu hiện triệu chứng ở nhiều cơ quan: hô hấp, tim mạch, tâm thần kinh, tiêu hóa, nội tiết, thận, da, lông…
Một số biểu hiện COVID kéo dài, hậu COVID-19 thường gặp:
– Triệu chứng hô hấp: Rất phổ biến. Một số nghiên cứu cho thấy ho khan kéo dài, hụt hơi, khó thở là những triệu chứng dai dẳng và phổ biến, gặp từ 42 – 66% trong vòng 3 tháng sau nhiễm COVID-19. Thực tế tại Bệnh viện Bạch Mai, 50-60% những bệnh nhân sau nhiễm COVID-19 với triệu chứng hô hấp kéo dài đến khám được chụp X Quang hoặc chụp cắt lớp vi tính lồng ngực thấy có tổn thương.
– Sốt nhẹ, khó thở, mệt mỏi, đau cơ, khớp, rụng tóc xơ phổi, tim đập nhanh hoặc đánh trống ngực, rối loạn nội tiết, huyết học bị huyết khối…
– Có trường hợp xuất hiện rối loạn tiêu hóa: ăn không ngon miệng, chán ăn, đau dạ dày, tiêu chảy; buồn nôn, nôn, đau thượng vị, GERD(trào ngược dạ dày), xuất huyết tiêu hóa..
– Rối loạn vị giác hoặc khứu giác, phát ban…
– Các triệu chứng về tâm thần kinh như: rối loạn tâm lý, giảm sự tập trung, lo âu, trầm cảm, bồn chồn, rối loạn giấc ngủ, mau quên, không tập trung.
– Một số người xuất hiện tình trạng não sương mù, nhận thức kém, đọc chậm, giảm trí nhớ ngắn hạn, thay đổi tâm trạng.
Một số bị ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung tư tưởng và rối loạn giấc ngủ hay các rối loạn tiêu hóa như nôn, đau bụng, tiêu chảy. Cá biệt có thể gặp dấu hiệu sốc, rối loạn đông máu, tổn thương thận cấp…
* Ai dễ bị hậu Covid-19 kéo dài:
Không giống một số hội chứng hậu bệnh lý khác có xu hướng chỉ xảy ra ở những người đã bị bệnh nặng, hậu COVID-19 có thể xảy ra với bất kỳ ai đã bị mắc COVID-19, ngay cả khi bị bệnh nhẹ. Thậm chí trong thời gian mắc bệnh, họ không có triệu chứng thì vẫn có thể bị hậu COVID-19. Hậu Covid-19 có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em. Tuy nhiên, ở trẻ em, triệu chứng cả khi nhiễm bệnh, hậu COVID-19 đều nhẹ và ít hơn người trưởng thành. Biến chứng hậu COVID-19 đáng lo ngại nhất ở trẻ em là hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ (MIS-C), tổn thương đến tim, phổi, thận, mạch máu…. Thực tế các bác sĩ tại các Bệnh viện Nhi Trung ương, Nhi đồng TP HCM, Nhi đồng Đồng Nai, Phú Thọ hay tại Bệnh viện đa khoa An Phú đã tiếp nhận, điều trị một số trường hợp mắc biến chứng này.
Trong khi với bệnh nhân mắc COVID-19 mức độ nặng/nguy kịch, cần can thiệp y tế nhiều trong giai đoạn điều trị chính của bệnh (như nhập vào các khoa hồi sức tích cực, cấp cứu) thì các vấn đề về hậu COVID-19 sẽ nhiều và trầm trọng hơn. Với người có sẵn bệnh nền như bệnh tim mạch, tiểu đường, đặc biệt là hô hấp, viêm phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phế quản mạn… khi COVID-19 xảy ra trên nền bệnh đó có thể khiến tổn thương vốn có của họ trở nên nặng hơn.
* Nên đi khám hậu Covid – 19 khi nào?
Theo khuyến cáo của ngành y tế, nhóm F0 nằm viện, có viêm phổi, điều trị ICU thì sau khi ra viện, bác sĩ sẽ hẹn tái khám định kỳ 4 tuần, 8 tuần. Còn nhóm F0 nhẹ, không phải nhập viện thì chỉ đi tái khám khi có triệu chứng hậu COVID-19. Một số nhóm F0 sau khi khỏi bệnh (âm tính) cũng cần lưu ý vấn đề khám hậu COVID-19 như:
• Nhóm người có bệnh nền (như tăng huyết áp, mạch vành, đái tháo đường, rối loạn chuyển hoá…);
• Nhóm người từ 60 tuổi trở lên bởi họ có nguy cơ có nhiều bệnh đồng mắc chưa khởi phát nhưng sau khi mắc COVID-19 có thể thúc đẩy tình trạng nặng hơn…
• Các F0 phải nhập viện (bị suy hô hấp, phải can thiệp thở oxy trở lên, sốt cao không đáp ứng thuốc…).
Với trẻ nhỏ, cũng được khuyên các bậc phụ huynh khi các cháu xuất hiện những tình trạng như đỏ da, khó thở, mệt mỏi thì phải đưa con đi khám xem có mắc hội chứng viêm đa hệ thống hay không.
* Đi khám hậu covid-19 ở đâu?
Khi người bệnh có các dấu hiệu trên sau khi nhiễm và đã điều trị khỏi Covid-19, hãy đi khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị sớm. Dựa trên triệu chứng người bệnh gặp phải, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm lâm sàng, cận lâm sàng chuyên sâu để đánh giá chính xác tình trạng tổn thương cơ quan do Covid-19 như: chụp phổi để đánh giá tổn thương phổi sau Covid-19, đo nhịp tim, huyết áp,… để đánh giá hoạt động của tim,… Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp khám biến chứng hậu Covid-19 cần phải xét nghiệm, chụp chiếu mà đôi khi dựa trên triệu chứng bệnh cùng tình trạng sức khỏe lâm sàng để điều trị. Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ cùng theo dõi sự cải thiện triệu chứng và có thể thay đổi phương pháp điều trị nếu cần thiết.
Là địa chỉ đáng tin cậy, Bệnh viện đa khoa An Phú luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất trong mọi trường hợp để mọi người gửi gắm niềm tin, sớm hồi phục sức khỏe hậu Covid -19. Tại đây bệnh nhân sẽ được các bác sĩ tư vấn, điều trị và chăm sóc một cách tận tình, chu đáo. Quí khách khi có nhu cầu về sức khỏe hãy liên hệ cùng Bệnh viện đa khoa An Phú theo số điện thoại: 0911.071.001– 0917.665.115 chuyên viên chăm sóc khách hàng sẽ tư vấn, đặt lịch hẹn với quý khách.
(Gia Hưng)
